Asılacak Kadın neden yasaklandı ?

Asılacak Kadın Neden Yasaklandı? Yasakların da Dramı Olur, Komedisi de!

Hadi dürüst olalım… Bazı kitaplar vardır, sadece raflarda durmaz; toplumun sinir uçlarına dokunur, çay sohbetlerinde bile adından söz ettirir. İşte “Asılacak Kadın” da tam olarak böyle bir eserdi. Ama sonra ne olduysa oldu, yasaklandı! Evet, yanlış duymadınız: Bir kitap, başlığında “kadın” geçiyor diye değil elbette, anlatmak istediklerinin gücü yüzünden yasaklar listesine girdi. Bugün bu yasaklama meselesine ciddi ciddi değil, hafif alaycı bir tebessümle bakalım. Çünkü yasaklanan bir kitabın da anlatacak çok komik bir hikâyesi vardır.

Önce Bir Gerçek: “Asılacak Kadın” Ne Hakkında?

“Asılacak Kadın”, Türk edebiyatının sivri dilli kalemlerinden Pınar Kür’ün 1986 yılında yayımlanan romanıdır. Roman, işlediği bir cinayet yüzünden idama mahkûm edilen bir kadının psikolojik dünyasını, toplumla çatışmasını ve ataerkil düzende kadın olmanın ne anlama geldiğini sorgular. Yani olay sadece bir “suç ve ceza” meselesi değildir; işin içinde bolca toplumsal eleştiri, ironi ve rahatsız edici gerçekler vardır. Ve işte tam da bu yüzden, bazı çevrelerin sabrı taşıverir.

Bir romanın yasaklanması çoğu zaman onun ne kadar güçlü olduğunu gösterir. Çünkü kimse sıradan bir yazıya karışmaz. Ama “Asılacak Kadın”, sıradan olmamakta ısrar eder.

Erkeklerin Stratejik Yorumu: “Çözüm Bulalım, Yasaklayalım!”

Şimdi düşünelim… Bir masanın etrafında toplanmış erkek egemen kurul üyeleri var. Ellerinde kahveler, önlerinde raporlar. Biri der ki: “Bu kitap toplum düzenini sarsabilir.” Diğeri ekler: “Çözüm belli, yasaklayalım gitsin.” Ah, o klasik çözüm odaklı erkek bakışı! Sorunu anlamak yerine yok etmeyi seçer. Çünkü strateji diye bildikleri şey bazen “görmezden gel” ile eşanlamlıdır.

Oysa kitap aslında kimseye saldırmaz; sadece bir kadının toplum tarafından nasıl sıkıştırıldığını anlatır. Ama bazı stratejistler için bu bile fazla “tehlikeli” bir durumdur. Zira okur düşünürse, sorgularsa ve bir de üstüne değişim isterse… İşte o zaman işler karışır. En iyisi yasaklayalım, değil mi?

Kadınların Empatik Yorumu: “Korktular, Çünkü Gerçeği Gördüler”

Kadınlar cephesinden bakınca tablo daha empatik bir hâl alır. Onlara göre yasaklama, korkunun dışa vurumudur. “Asılacak Kadın”, yalnızca bir karakterin hikâyesi değildir; o, sistemin içinde sıkışmış milyonlarca kadının aynasıdır. Ve aynaya bakmak, bazılarına fazla ağır gelir.

Çünkü roman, kadının yalnızca suçu değil; toplum tarafından nasıl suçluya dönüştürüldüğünü de anlatır. Kadın karakter, patriyarkanın yarattığı adaletsizlikleri bir bir yüzümüze çarpar. Ve belki de tam bu yüzden yasaklanır: Çünkü bazı gerçekler mizah kaldırır ama eleştiriyi kaldıramaz.

Yasaklama Gerekçesi: Toplum Hazır Değildi!

Resmî olarak “müstehcenlik” ve “ahlaka aykırılık” gibi gerekçeler öne sürülse de, perde arkasındaki gerçek çok daha komiktir: Toplum, bu kadar çıplak bir gerçekle yüzleşmeye hazır değildi. “Kadın suç işler mi?”, “Toplum suç ortağı olabilir mi?”, “Adalet her zaman adil midir?” gibi soruların yanıtları fazla rahatsız edici geldi.

Oysa bilimsel açıdan da kültürel açıdan da yasaklar hiçbir şeyi engellemez. Aksine merakı körükler. Tıpkı çocukken “oraya dokunma” dendiğinde iki saniye sonra dokunmamız gibi… Sonuç? “Asılacak Kadın” yasaklandıkça daha çok okundu, konuşuldukça daha çok yayıldı.

Yasakların Komik Yanı: “Ne Kadar Yasak, O Kadar Cazip”

İronik ama gerçek: Bir kitabı yasaklamak, onu yok etmek yerine daha popüler hâle getirir. Bugün kitapçılarda “Yasaklanmış Kitaplar” rafı bile var ve genelde en çok onlar satılıyor. Çünkü yasak, bir merak motorudur. “Asılacak Kadın” da bu sayede klasikleşti. Okurlar sadece bir roman okumadı; bir dönemin korkularını, baskılarını ve direnişlerini sayfalar arasında keşfetti.

Sonuç: Yasaklar Geçer, Gerçekler Kalır

Sonuçta “Asılacak Kadın” neden yasaklandı sorusunun cevabı gayet basit: Çünkü cesurdu. Çünkü rahatsız etti. Çünkü konuşulmayanı söyledi. Ve belki de en önemlisi, topluma bir ayna tuttu. Ayna kırıldı mı? Belki. Ama yansıttığı gerçek hâlâ orada duruyor.

Şimdi sıra sizde: Sizce bir kitabın yasaklanması onun tehlikeli olduğu anlamına mı gelir, yoksa tam tersine onun güçlü olduğunun kanıtı mıdır? Yorumlarda tartışalım; çünkü bazı yasaklar, ancak kahkahalarla aşıldığında anlam kazanır!