Pirana Asidini Kim Buldu? Bir Araştırma, Bir Soru ve Birkaç Hızlı Espri
Şimdi, sıkıcı derslerden birine giriyorum ve derste asıl önemli şeyleri kaçırıyorum: Pirana Asidi. O kadar garip bir terim ki, önce ne olduğunu anlamaya çalıştım, sonra bu sorunun peşinden sürüklenirken birden kafamda türlü komik sahneler canlandı. “Pirana asidi kim buldu?” diye sorarken, kim bilir belki de aynı soruyu sormak, şüphelerimin ardında biraz daha komik gerçeklerle karşılaşmamı sağlayacak diye düşündüm.
Hayatımda yüzlerce gereksiz bilgi var. Arkadaşlarım bu durumu her zaman dalga konusu yapar. Ama bir de işin içine “pirana asidi” girince, bu iş biraz farklı boyuta taşındı.
Pirana Asidi: Ne Demek, Ne Değildir?
Başlamadan önce, pirana asidine bir göz atalım. Pirana, o acımasız dişleriyle ünlü, küçük ama canavarlıkta asla geri durmayan balık. Zaten birisinin adını “pirana” koymasının ardında bir amacı olmalı. Ama asıl garip olan şey şu: Pirana Asidi bir asidik bileşik, yani kimyasal bir şey. Yani aslında bir balıkla doğrudan bir bağlantısı yok, ama ben buradayım ve elimde başka bir bilgi yok, o yüzden soruyu ciddiye alıyorum: Pirana Asidini kim buldu?
Gerçekten de çok ilginç. Pirana asidi, kimyasal olarak o kadar kompleks bir şey ki, kimyasal dünyada bile belki çok dikkat edilmeyen bir molekül. Ama gelin görün ki, “pirana asidi” sadece adıyla bile bir şok etkisi yaratıyor. Ama işin komik kısmı şu: Bu bileşik, adını gerçekten de piranalardan almış olabilir mi?
Asidik Kimya ve Arkadaşlarla Sohbet
Bir gün arkadaşlarla kafede oturuyorduk. Her zaman olduğu gibi, konu bir şekilde kimyaya kaymıştı (kimyaya kaymayan sohbet hangi kafede olur ki?) ve ben de “Pirana asidi” konusunu açtım. İşte o an, o soru kafama takıldı ve birkaç dakika sonra şunları düşündüm:
Ben: “Hepimizin bildiği pirana balığı var, değil mi? Ama bu pirana asidi, kim bilir belki de bir gün bir bilim insanı o kadar derin düşünmüş ki, balık yerine asidik bir şey bulmuş!”
Arkadaşım Okan: “Hımm, belki de biri bir gün piranalara asidik özellikler vermek için uğraşmıştır. Kim bilir, belki de kimyasal bir deneyin sonunda fark etmişlerdir: Bu bileşik tam pirana gibi, her şeyi tüketiyor!”
Ben (gülerek): “Aynen, her şeyi yiyip bitiriyor, ama şansıma o kimyacı da kaybolmuş! Bu kadar düşünceli bir keşfin nasıl kaybolduğunu hayal ediyorum.”
O an, kafede herkes gülmeye başladı. Ama bir yandan da sorunun gerçek cevabını öğrenme isteğim gitgide arttı. Acaba gerçekten biri piranalardan ilham alıp bu asidi bulmuş muydu?
Gerçekten Kim Buldu?
Pirana asidinin tam olarak kim tarafından bulunduğu konusunda biraz kafa karıştırıcı bilgiler olsa da, asıl gerçek şu: Pirana asidi, doğrudan bir kimyasal bileşiktir ve adını aslında pirana balığından almaz. Ama insanın kafasında “pirana” kelimesi geçtiği zaman, o balığın dişleriyle ilişkilendirilmesi kaçınılmaz olur, değil mi? Bilimsel anlamda, pirana asidi aslında çok güçlü ve zehirli bir bileşiktir. Bununla birlikte, kimyasalların bu kadar güçlü ve ilginç isimlere sahip olması da insanı şaşırtıyor.
Pirana Asidini Kim Buldu? Bir Hipotez Üzerinden Gitmek
Şimdi, burada biraz daha eğlenceli ve yaratıcı bir yöne gidelim. Pirana asidi bulacak olan bilim insanı, muhtemelen kafasında birkaç şey karıştırmış olmalı. Yani, kendi işinde kaybolmuş bir bilim insanı, oturmuş ve “Acaba bu kimyasal bileşen, pirana balığının dişleri gibi güçlü olabilir mi?” diye düşünmüş olabilir.
Düşünsenize, bir bilim insanı geceyi laboratuvarda geçiriyor, kimyasal deneylerle uğraşıyor ve bir anda, “Vay be! Ben pirana asidi buldum!” diye bağırıyor. İşte bu tam da benim iç sesimde yankılanan bir senaryo:
İç Ses: “Bunu bulduğun için tebrik ederim, bilim insanı! Ama senin de işin zor… Bir yanda bu asidik bileşik, diğer yanda herkes bir ‘pirana balığı’ arıyor! Hadi bakalım, şimdi ne yapacaksın?”
Evet, kim bilir, belki de birinin böyle bir düşünceyle bu asidi bulmuş olması çok olası. Sonuçta, bilim insanları çoğu zaman deneysel olarak bir şeyi bulmak için farklı bir şeyden ilham alabiliyorlar.
Sonuç: Pirana Asidi Hakkında Düşüncelerim
Şimdi, “Pirana asidini kim buldu?” sorusunun cevabına gelirken, düşündüğüm şey aslında şu: Belki de bu kimyasal bileşik, hiçbir zaman düşündüğümüz gibi balıklardan ilham almadı. Ama yine de bir şey öğrenmiş oldum: Kimya, bazen bir pirana gibi her şeyi içine alıyor. Ya da en azından, araştırmaya başlarken bir yudum gülüşle başlayabilirsin.
Her durumda, bir şey kesin: Pirana asidi adlı bir bileşiği, kimyasal anlamda etkileyici ve ilginç bulmak, insanın kafasında bir sürü garip düşünceyi de harekete geçiriyor. Ve evet, belki de gerçek keşifler biraz garip başlar, ama ne demişler, “Bilim insanları da bazen komik fikirlerle başlarlar!”